Listki i liście

★ Szpinakowo-mniszkowa z rzeżuchą
Liście szpinaku i młode liście mniszka umyj i przebierz; łodygi szpinaku usuń. Całość osusz lub lekko odwiruj. Rzeżuchę zetnij, umyj i także odsącz. 2 cebulki szalotki obierz, pokrój w krążki i delikatnie oprósz brązowym cukrem. Kulę serka mozzarella pokrój na plasterki (mogą być małe gotowe kulki). Na dużym talerzu rozłóż warstwami listki i cebulkę, połóż serek i posyp rzeżuchą. Z umytej lemonki otrzyj skórkę. W miseczce zmieszaj sok wyciśnięty z lemonki, dodaj łyżkę tajskiego sosu rybnego (może być jasny sos sojowy), łyżeczkę cukru brązowego i skórkę otartą z lemonki. Dokładnie wymieszaj. Tuż przed podaniem polej sałatę sosem.

★ Mniszek z orkiszem
Pół szklanki orkiszu namocz w około pół litra wody przez noc, a następnie ugotuj na miękko z dodatkiem kostki bulionu warzywnego i listka laurowego. Odsączony orkisz wymieszaj z łyżką jasnego sosu sojowego, dodaj kilka kropli octu balsamicznego i skrop obficie dobrą oliwą z oliwek. Młode liście mniszka przebierz, umyj i drobno posiekaj. Czerwoną cebulkę obierz i pokrój w cieniutkie krążki. Kilka czarnych oliwek bez pestek posiekaj. Naturalny jogurt zmieszaj pół na pół ze śmietaną, dodaj nieco miodowej musztardy Dijon lub innej łagodnej. Dopraw solą, odrobiną cukru brązowego lub miodu i świeżo zmielonym pieprzem. Na talerzu ułóż listki mniszka, na nim zbożową mieszankę, posyp krążkami cebulki i oliwkami. Na wierzchu umieść spory kleks śmietankowego kremu.

★ Z kiełkami i grzybami
Z ziaren słonecznika wyhoduj trzydniowe kiełki. Opłucz je i dokładnie odsącz. Różne rodzaje sałat liściastych (lollo rosso, lodową, endywię) i liście szczawiu podrzyj na kawałki. Grzyby, najlepiej boczniaki, pokrój na mniejsze części, odkrawając grube korzenie. Cebulę i 2-3 ząbki czosnku drobno posiekaj. Na patelni dobrze rozgrzej 2-3 łyżki oleju (ryżowego lub z pestek winogron) i mocno zesmaż grzyby, zmniejsz ogień, dodaj cebulę i czosnek. Lekko podduś. Dopraw solą i pieprzem. Na suchej patelni zrumień garść łuskanych pestek słonecznika.

Przygotuj dressing: zmieszaj 4 łyżki octu jabłkowego, 2 łyżki jasnego sosu sojowego, 2 łyżki płynnego miodu, kilka łyżek dobrej oliwy.
Liście sałat ułóż na talerzu, na wierzch wyłóż grzyby, posyp kiełkami słonecznika i uprażonymi pestkami, polej dressingiem.

★ Z dymki
Weź 2 pęczki dorodnej dymki. Odetnij cebulki, a szczypior przytnij do jednakowej długości i zwiąż w 2-3 pęczki. Zagotuj ¼ l wody z dodatkiem 2 kieliszków białego wytrawnego wina, 3-4 łyżkami oliwy, 3 łyżkami octu z białego wina i sporej ilości soli morskiej. Związany szczypior włóż do gotującego się płynu, dodaj kilka łodyżek świeżego tymianku i pietruszki. Gotuj 4-5 minut, wyjmij i ostudź na papierze. Wywar przecedź i też ostudź. Ugotuj jajko na twardo. Cebulkę z dymki i jajko drobno posiekaj. Na suchej patelni zrumień garść mielonych orzechów laskowych. Pokrój kilka listków bazylii. Słodką śmietankę (30%) ubij, dodając nieco schłodzonego wywaru, tak aby uzyskać kremowy sos. Dopraw solą i pieprzem. Na talerzu ułóż rozcięte pęczki szczypioru, polej sosem i posyp siekaną cebulką, jajkiem, bazylią i orzeszkami.

Najciekawsze sałaty z polskich sklepów

<-- Batawia – główka o pofałdowanych brzegach w kolorach od żółtawo-zielonkawej do ciemnozielonej z czerwoną obwódką. Jest bardziej pikantna i trwalsza od popularnych sałat głowiastych. Świetnie komponuje się z wyraźnymi smakami rzodkiewki, selera naciowego czy pomidorów.

<-- Lollo rosso – zielone, pomarszczone delikatne liście z wyraźnym czerwonym zabarwieniem brzegów. Doskonale się przechowuje. Pasuje do smażonego mięsa.

<-- Endywia – sałata o dużych postrzępionych liściach, gorzkawa. Ponieważ jest dość twarda, dobrze jest ją porozrywać na strzępki. Zwykła endywia lubi ostrzejsze smaki: smażoną cebulkę, paprykę, wędzone ryby czy musztardę.

<-- Liść dębu – najczęściej ciemnobrunatna, ma listki podobne do tych dębowych i lekko gorzkawy smak. Dosyć delikatna, świetna z owocami. Cebula i papryka tłumią jej smak, ale lubi towarzystwo czosnku i kremowych sosów.

<-- Sałata rzymska – o długich delikatnych liściach z grubym nerwem wyrastających z twardego głąba, który należy wyciąć. Wyrazista w smaku. Doskonale komponuje się z innymi sałatami, świetna z wędzoną rybą.

<-- Radicchio – małe, zwarte czerwone główki przypominają kapustę czerwoną, wyraźnie gorzkawa, spokrewniona z cykorią. Można ją mieszać z innymi sałatami. Sama wspaniale smakuje z owocami cytrusowymi, orzechami, jajkiem na twardo lub utartą białą rzodkwią.

Urszula Duda-Szelińska
zzawodu biolog, gotuje zzamiłowania.
Twierdzi, że tonatura przyrodnika pomaga jej odkrywać smaki izapachy świata.
fot. stockfood/free, shutterstock