Starość? Nie, dziękuję.

Dlaczego jedni w wieku 80+ prowadzą samochód, pracują, bawią się, uczą, a nawet zakochują, podczas gdy inni – ich rówieśnicy – spędzają życie w kolejkach przed gabinetami lekarzy?

Czy to zasługa genów? Być może. Ale dziedziczenie warunkuje tylko mniej więcej połowę naszych cech, predyspozycji zdrowotnych oraz skłonności do chorób.

Za resztę odpowiada styl życia. Doktor Muir Gray z Oksfordu uważa, że wystarczy odpowiednio zadbać o siebie w wieku średnim (40-60 lat), aby zapobiec aż 80 procentom chorób typowych dla starości. I to nie tylko takich jak cukrzyca czy schorzenia układu krwionośnego, ale nawet tych, na których pojawienie się pozornie nie mamy wpływu – jak demencja czy nowotwory.

– Natura jest w stanie wiele wybaczyć – mówi dr Gray. – Za młodu można sobie zaszaleć bez konsekwencji. Wcale nie trzeba wtedy parać się sportem, dbać o dietę i być fit. Po czterdziestce lepiej już jednak wziąć się za siebie!

Siedzący tryb życia, brak ruchu, zła dieta, przewlekły stres sprzyjają utracie zdrowia

Co najmniej na jedną chroniczną przypadłość cierpi aż ¹/³ 40-latków, połowa 50-latków i ²/³ 60-latków. Dlatego wiele osób w wieku średnim uważa, że już za późno na zmiany i pozostaje tylko mieć nadzieję, że nie przyplączą się kolejne (groźniejsze) choróbska. Tymczasem niewielka zmiana stylu życia, diety oraz nawyków higienicznych już w ciągu miesiąca może poprawić stan zdrowia!

Może więc warto zatroszczyć się o swoje ciało, póki nie jest za późno? Jeśli nadal masz wątpliwości, rozwiąż poniższy test dr. Graya, który da odpowiedź, jaki jest twój ogólny stan zdrowia i jak się z nim czujesz. Wynik powyżej 12 punktów powinien cię skłonić do działania!

W artykule znajdziesz także opisy kilku rodzajów aktywności, których wprowadzenie w życie zmniejszy o połowę ryzyko cukrzycy, o ¹/3 udaru, zawału serca i depresji, o ¹/5 raka piersi i o aż 80 procent osteoporozy.

Test zdrowia dr. Graya: 

Zakreśl kółkiem cyfrę położoną obok zdania, z którym się identyfikujesz (np. 1 lub 5). Jeśli nie masz pewności albo twoje zdrowie i samopoczucie plasują się pomiędzy przeciwstawnymi stwierdzeniami – zaznacz liczbę leżącą bliżej środka (2, 3 lub 4). 

➡ Tryskam energią – 1 2 3 4 5 – Jestem naprawdę zmęczona
➡ Bez trudu przebiegnę kilometr – 1 2 3 4 5 – Nie dobiegnę nawet do autobusu
➡ Jestem bardzo spokojna – 1 2 3 4 5 – Jestem bardzo nerwowa
➡ Sypiam głęboko – 1 2 3 4 5 – Cierpię na bezsenność
➡ Jestem szczupła i gibka – 1 2 3 4 5 – Moje ciało jest grube i sflaczałe
➡ Przepełnia mnie energia – 1 2 3 4 5 – Jestem w dołku

Rozwiązanie:

6-12 – świetny wynik! Oby tak dalej!

13-20 – nie jest źle. Warto jednak zacząć działać teraz, by w przyszłości uniknąć problemów.

20 i więcej – nie załamuj się. Po prostu czas się o siebie zatroszczyć! Skorzystaj z poniższych propozycji.

Uśmiech bez wstydu

Po czterdziestce zęby i dziąsła wymagają szczególnej opieki. Oczyszczenie ich 2 razy dziennie szczoteczką nie wystarczy, by powstrzymać rozwój paradontozy i tworzenie się ognisk zapalnych, z których bakterie rozsiewają się po całym organizmie, wywołując wtórne infekcje oraz spadek odporności (co sprzyja też rozwojowi niektórych nowotworów). A więc:

➡ Zacznij myć zęby po każdym posiłku.

➡ Maksymalnie ogranicz jedzenie cukru.

➡ Każdego wieczora myj zęby co najmniej przez 5 minut w następujący sposób:

– używaj małej spiczastej szczoteczki, która dobrze czyści przerwy między zębami,
– masuj dziąsła w miejscu, w którym stykają się z zębami, koncentrując się szczególnie na dolnej szczęce – tam szybciej rozwija się kamień,
– na koniec umyj zęby elektryczną szczoteczką.

Pieszczoty dla skóry

Nie musisz wydawać fortuny na kremy. Wystarczy, jeśli będziesz regularnie używać zwykłego kremu wodnego. Chroń skórę filtrami UV. Pamiętaj jednak wtedy o regularnym łykaniu witaminy D (normalnie organizm syntetyzuje ją pod wpływem słońca). Pij wodę, po 2-3 łyki, ale często.

Więcej serca dla serca

Uważasz, że jesteś w świetnej kondycji? Wejdź szybkim krokiem na 4. piętro lub zrób 50 przysiadów. Jeśli twój oddech przyspieszył tylko trochę, jest nieźle. Gdy jednak dopadła cię zadyszka, warto wzmocnić układ krwionośny. To łatwe:

➡ Spaceruj w szybkim tempie (np. z kijkami do nordic walkingu) lub truchtaj 5 razy w tygodniu. Na tę aktywność poświęć tygodniowo 150 minut (dwie i pół godziny).

➡ Początkowo trenuj 2 razy dziennie, po 10 min (np. przyspiesz w czasie spaceru), a gdy przestaniesz się męczyć, ćwicz raz dziennie przez pół godziny. Najlepiej biegaj, robiąc w czasie truchtu kilka półminutowych sprintów.

Jest nas dwóch – ja i mój brzuch

Około 40 procent wszystkich dorosłych narzeka na jakiś problem związany z trawieniem. Najczęściej wymieniane to: zaparcia lub biegunki, zgaga, niestrawność. A przecież nikogo nie trzeba przekonywać, że to właśnie od stanu jelit zależą nasze zdrowie, odporność i stan psychiczny. Aby je wspomóc po czterdziestce, trzeba:

➡ Przejść na dietę śródziemnomorską.

➡ Jeść dużo błonnika pochodzącego z różnorodnych źródeł (chleb razowy, owies, owoce i warzywa, fasola).

➡ Dużo pić (to przyspiesza trawienie).

➡ Ograniczyć jedzenie przypraw i picie alkoholu (co najmniej dwa dni z rzędu w tygodniu bez kropli wina czy likieru).

Nie zamieniaj się w dromadera

Siedzący tryb życia sprzyja schorzeniom kręgosłupa. Uratujesz go ćwiczeniami:

➡ Połóż się na plecach. Ręce wyciągnij wzdłuż ciała, wnętrza dłoni ułóż na podłodze. Wyciągnij ramiona, rozciągając kręgosłup (łokcie i dłonie mają przywierać do podłogi).

➡ Stań w rogu pokoju. Jedna stopa nieco z przodu przed drugą. Oprzyj się dłońmi (na wysokości barków) o ściany. Wyprostuj ramiona i nachyl się z wyprostowanym kręgosłupem tak, aby dotknąć czołem (lub prawie dotknąć) narożnika, w którym zbiegają się ściany.

➡ Stań wyprostowana, ramiona opuść wzdłuż tułowia. Postaraj się zetknąć łokcie na plecach (spokojnie, nawet tym bardzo wysportowanym nie uda się za pierwszym razem!).

Każde z tych ćwiczeń powtórz 10 razy. Całą serię wykonuj co najmniej 3 razy w tygodniu (a najlepiej codziennie!).

Pełną piersią

Dotleniaj mięśnie. Jak? A choćby wykonując te same ćwiczenia jak te w rozdziale powyżej. Jedz świeże owoce, warzywa i ziarna, bo hamują one szkodliwe skutki oddychania zanieczyszczonym powietrzem!

Tekst: Zbigniew Zborowski

fot. Shutterstock