Cynamon

To nie tylko przyprawa o boskim aromacie i wykwintnym smaku. To także coraz lepiej przebadany lek i składnik kosmetyków. Zwłaszcza tych na zimę.

Dawno, dawno temu handlarze przypraw opowiadali, że w krajach Arabii żyją cudowne ptaki, które budują gniazda z gałązek cynamonowców, przynoszonych w dziobach z nieznanej krainy. Znaleźli się wówczas „ciekawscy”, którzy próbowali wykraść im ten egzotyczny surowiec, ale ptaki były tak agresywne, że nikomu się to nie udało. Legenda ma wiele zakończeń. Jedna wersja mówi, że tubylcy używali podstępu – w pobliżu gniazd rozrzucali mięso zarżniętego wołu.

Gdy Cynamonowe Ptaki wyczuły zapach krwi, nadlatywały, porywały mięsiwo i zanosiły je w szponach do gniazd położonych na wierzchołkach najwyższych drzew. Nadmiernie obciążone gniazda spadały z hukiem na ziemię, na co miejscowi tylko czekali. Zbierali kawałki cynamonowca i jako cenną przyprawę wysyłali do Egiptu i Europy. Wedle innego przekazu – poszukiwacze cynamonu musieli ptaki po prostu zabijać. Skutek był taki, że było ich coraz mniej – i to dlatego cynamon był taki drogi.

Cynamon pochodzi z Cejlonu, więc w Indiach używano go od zawsze. Był też znany w Chinach, ale tam stosowano mniej szlachetną jego odmianę – zwaną kasją (jego laski skręcone są w rurki).

Uważano go za pokarm bogów, włączano do eliksirów upiększających, wierzono, że noszenie woreczka wypełnionego cynamonem odpędza choroby. Z krajów Indii cynamon dotarł do Egiptu, gdzie traktowano go nie tylko jako rzadką przyprawę, ale też używano jako składnik środków konserwujących wykorzystywanych do balsamowania ciał dostojników.

Na dworach królów cynamon był lekiem na dolegliwości ze strony układu pokarmowego i środkiem zapobiegającym częstym infekcjom. Leczono też nim kaszel, bezsenność, reumatyzm, bóle miesiączkowe, bóle zębów i stosowano jako środek przyspieszający gojenie ran. Współczesne już badania wskazują, że cynamon wspomaga leczenie cukrzycy. Wiadomo też, że aldehyd cynamonowy (składnik cynamonowego olejku eterycznego) przeciwdziała sklejaniu się płytek krwi. To z kolei pośrednio przyczynia się do zahamowania procesów zapalnych w naczyniach i zmniejsza ryzyko powstawania zakrzepów. Być może więc regularne używanie cynamonu zarówno obniża poziom glukozy we krwi, jak i przeciwdziała zmianom miażdżycowym.

Nieodmiennie używa się cynamonu jako wsparcia w leczeniu rozmaitych dolegliwości trawiennych, w tym biegunek. Gorący napój z dodatkiem cynamonu porządnie rozgrzewa, wywołuje poty i dzięki temu łagodzi objawy przeziębień. Z kolei wąchanie cynamonu podobno poprawia pamięć i usprawnia procesy myślowe.

Cynamon jest też silnym antyoksydantem zwalczającym wolne rodniki skuteczniej niż witamina E. A zawarte w nim aldehydy i kwas cynamonowy działają przeciwbakteryjne. Olejek i kora cynamonowa są więc dobrym orężem do walki ze zmianami trądzikowymi – likwidują ropne wypryski, rozjaśniają cerę, zapobiegają plamom trądzikowym. Poza tym mało który naturalny składnik tak dobrze rozgrzewa skórę, co wykorzystuje się w kosmetykach przeznaczonych do jej ujędrniania. Cynamon pomaga również zmierzyć się z cellulitem. Dzięki swoim właściwościom rozgrzewającym poprawia napięcie i elastyczność skóry oraz usprawnia przepływ krwi.

Cynamon czy kasja?
Kasja to gorszy i tańszy gatunek cynamonu, więc częściej używany w masowym przemyśle spożywczym, jako aromat w deserach czy gumach do żucia. W USA kasję sprzedaje się pod nazwą „cynamon”, w Europie tego zakazano. Nazwa „cynamon” jest zastrzeżona dla gatunku Cinnamomum verum.

Naturalny konserwant
Odpadki z kory cynamonowej miażdży się, destyluje, by uzyskać olejek cynamonowy. Ma on udowodnione działanie antyseptyczne – hamuje rozwój bakterii, m.in. Listeria monocytogenes, E. coli, Legionella pneumophila. Dane, wynikające z poważnych badań na temat antybakteryjnego działania olejku cynamonowego, są na tyle przekonujące, że wiele firm spożywczych używa go jako środka konserwującego lody, płatki zbożowe i produkty mleczne.

Rytuał przyciągania pieniędzy
• W dawnych czasach, aby zapewnić domowi dostatek, okadzano pomieszczenia cynamonowym dymem. Startą korę mieszano w naczyniu do palenia ziół z węglem drzewnym i podpalano. Unoszący się dym i aromat miał chronić mieszkańców przed nieszczęściami.  
• Aby w magiczny sposób przyciągnąć do domu pieniądze i dobrobyt, a przy okazji wypełnić pokój przyjemnym (w 100 procentach naturalnym!) zapachem, wystarczy ci kadzidełko w wersji uproszczonej.
• Łyżkę cynamonu wsyp na spodek i podpal zapalniczką. Gdy słodki aromat rozniesie się po domu, zgaś kadzidełko, wlewając do naczynia trochę zimnej wody.

★ Ratunek na świąteczne przejedzenie
1 łyżeczkę sproszkowanego cynamonu zalej szklanką wrzącej wody i parz pod przykryciem 15-20 minut. Pij 2 razy dziennie po pół szklanki do ustąpienia dolegliwości żołądkowych.

★ Gdy masz wrażliwy żołądek
Cynamon może być dla ciebie szczególnie cenny, jeśli cierpisz na dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Do szklanego naczynia włóż kawałek kory cynamonowej, 8 g zmielonego cynamonu i 150 g brązowego cukru. Całość zalej litrem winiaku. Naczynie szczelnie zamknij, żeby alkohol nie wietrzał, potrząśnij, by zawartość dokładnie zmieszała się ze sobą. Odstaw na kilka dni, codziennie wstrząsając. Następnie płyn zlej, przecedzając przez bibułę, i rozlej do małych butelek. Zakorkuj i odstaw w ciemne miejsce na pół roku. Pij po łyżce dziennie albo bezpośrednio, albo rozpuszczając w szklance wody.

★ Pasta do zębów odświeżająca oddech
Zmieszaj 3 łyżeczki sody oczyszczonej, łyżeczkę cynamonu i około łyżeczki wody, tak aby uzyskać konsystencję pasty do zębów. Efekt będzie zaskakujący – soda wybieli zęby, a cynamon zapewni przyjemny oddech.

★ Środek na mole
Do moździerza włóż 4 połamane pałeczki cynamonu, po pół szklanki goździków i ziaren pieprzu. Całość utłucz, tak by przyprawy rozdrobnić, ale nie ścierać na proszek. Weź bawełnianą szmatkę i wysyp na nią mieszankę. Mocno zwiąż i powieś w szafie na ubrania.


Maja Antoszewska
fot.: shutterstock.com