Jak uratować geniusza

Jak wygląda to w praktyce? W jednym z badań naukowcy poprosili pacjentów o dopasowanie szeregu przedmiotów codziennego użytku. „Lewomózgowcy” zestawiali ze sobą rzeczy ze względu na ich funkcje, dla "prawomózgowców" kluczem było wizualne podobieństwo. I tak pierwsi, widząc ciastko na talerzu, logicznie łączyli je z obrazkami widelca i łyżki, drudzy spojrzeli na problem z szerszej perspektywy i wybierali raczej zdjęcie… kapelusza z szerokim rondem. Jeśli skojarzenie to wyda się czytelnikom pozbawione sensu, to znak, że podobnie jak 93 proc. populacji są oni „lewomyślni”. Podczas badania rezonansem magnetycznym "prawomózgowców" ich prawe półkule świeciły jak choinka w Boże Narodzenie. Naukowcy twierdzą, że tam właśnie pomieszkuje ludzki geniusz...

Wysoka aktywność prawej półkuli to cecha nie tylko geniuszy, ale przede wszystkim małych dzieci. Wynika to z faktu, że prawa połówka mózgu rozwija się szybciej niż sąsiadka. Dopiero około 3,5. roku życia lewa zrównuje się z prawą, a w wieku szkolnym zaczyna dominować. Szkoła wpaja logiczne myślenie. Wyjaśnia dziecku rzeczy z dorosłego punktu widzenia w sposób, który wymaga koncentracji.

Dla dziecka, przyzwyczajonego do nauki podświadomej i intuicyjnej, to szok i spory wysiłek. Przecież do tej pory poznawało świat przez zabawę… W efekcie mniej więcej 90 proc. potencjalnych geniuszy przechodzi na „lewą” stronę mocy. A to błąd, bo prawą półkulę, jak mięsień, trzeba trenować. Jeśli mózg przez dłuższy czas nie będzie wykorzystywać swoich naturalnych predyspozycji, to uzna je za niepotrzebny balast i pozbędzie się ich. A z potencjalnych geniuszy wyrosną przeciętniacy.

Milionerzy w krótkich spodenkach
Mają po naście lat i już są gwiazdami i biznesmenami. Zrobili karierę, zanim dorośli. Justin Bieber zadebiutował w wieku lat ośmiu, umieszczając swoje nagranie w internecie. Jego słowiczy głos uwiódł najpierw łowcę talentów, a potem miliony fanek na całym świecie. Dziś Bieber ma 18 lat, a na koncie trzy płyty i kupę szmalu. Tylko w ubiegłym roku zarobił - bagatela - 55 milionów dolarów.

Haitanka Leanna Archer (na zdjęciu obok) ma 16 lat i zarabia ponad 100 tys. dolarów rocznie. Dziewczyna od 7 lat jest prezesem własnej firmy. Leanna’s Inc. produkuje kosmetyki do pielęgnacji włosów. Co ciekawe, wszystkie jej produkty oparte są na tradycyjnych haitańskich recepturach babci młodziutkiej pani prezes.

Trening czyni mistrzem
Aby nie dopuścić do zmarnowania dziecięcego potencjału, rodzice powinni pubudzać prawą półkulę mózgu swojej pociechy. W ten sposób uruchamia się dodatkowe połączenia nerwowe, które umożliwiają współpracę ośrodków korowych, zarówno po prawej, jak i lewej stronie. Osiąga się to, nie sadzając dziecko przed telewizorem ustawionym na Discovery, ale przez wspólną zabawę. Zgodnie z zaleceniami Glenna Domana musimy przystosować się do dziecięcych możliwości percepcyjnych. Musimy też być możliwie najbardziej konkretni. Jedna rzecz (roślina, zwierzę) powinna mieć jedną, stałą, możliwie krótką (lecz przy tym kompletną) nazwę. Przekazując dziecku podstawy wiedzy, trzeba ograniczyć się do minimum.

– Trzeba to robić rozsądnie i stopniowo: na początku wystarczy pół minuty dziennie. Najważniejsze to nie podawać gotowej reguły, nie tłumaczyć świata. W ten sposób pobudzimy dziecko, by samo szukało zasad, które nim kierują – radzi Aneta Czerska. Jedną z metod jest nauka  matematyki bez… liczebników. Zwykle rodzice mówią „jeden, dwa, trzy”, pokazując jeden po drugim tak samo wyglądające przedmioty. Ale to błąd, bo dziecko, nie rozumiejąc, dlaczego te same rzeczy nazywa różnymi słowami, zaczyna się gubić. Lepiej pokazać rysunek i po prostu powiedzieć na przykład „Pięć motyli”. Jeśli uczyć czytać – to bez składania liter. Wystarczy pokazać wyraz i kilka razy go wypowiedzieć, a dziecko zacznie go czytać już po dwóch dniach, a po kilku miesiącach samo rozszyfruje kod liter.

– Pierwszym zauważalnym efektem takich zajęć jest poprawa możliwości koncentracji – mówi Natalia Minge z poznańskiej poradni Hipokampus. – Przeciętny półtoraroczny klient skupia się na 5-15 minut. Po dwóch-trzech miesiącach zajęć czas ten wydłuża się do 30, a po pół roku do 45-60 minut!

Pobudzając prawą półkulę możemy także wyzwolić takie umiejętności jak: szybkie czytanie, pamięć fotograficzna, słuch absolutny, a nawet szybkie liczenie w pamięci dużych liczb. Teoretycznie czasu nie mamy wiele. Ale nawet po 7. roku życia można odkryć w sobie geniusza. Naukowcy z Akademii Amerykańskich Sił Powietrznych przekonują, że dorośli nie tylko mogą, ale wręcz powinni trenować swoją prawą półkulę. Sposobem na to są wszelkie twórcze zajęcia: słuchanie muzyki, rysowanie, czytanie książek. Jeszcze lepsze efekty daje samodzielne układanie historii oraz wizualizowanie problemów i metod ich rozwiązywania. Szczególnie jeśli wesprzemy je ćwiczeniami fizycznymi.

Z racji, że prawa strona mózgu kontroluje lewą stronę ciała, to im więcej rzeczy będziemy robić lewą ręka i nogą, tym mocniej „wygimnastykujemy” prawą stronę mózgu. Najlepszym sposobem według amerykańskiego neurologa Lawrence’a Katza jest ubieranie się albo kąpiel z zamkniętymi oczami (prawa półkula odpowiada za nasze postrzeganie ciała). Ale jeśli masz kłopoty z równowagą, wystarczą najprostsze czynności: przewieszenie torby z prawego ramienia na lewe, przełożenie zegarka na lewy nadgarstek ręki, napisanie kilku zdań lewą ręką, a nawet szczotkowanie włosów i mycie zębów lewą ręką!


Monika Utnik-Strugała, Hubert Musiał
fot. shutterstock.com