Cebulowa rozgrzewka

Roślina z dostojną historią – ku jej czci w piramidzie Cheopsa wyryto hymn pochwalny! Dziś też trudno wyobrazić sobie bez niej kuchnię. Zwłaszcza na przedwiośniu, bo ma witaminy, których tak brakuje nam po zimie. Znakomita w zupie, sałatkach i… konfiturach. Cebula.

Przedwiośnie to dla mnie trudny okres. Gdzieniegdzie leżą jeszcze łachy śniegu, na ogół brudnego. Przyroda ciągle drzemie i powolutku budzi ze snu trawnikowe stokrotki. Czasem tylko na pociechę trafi się kilka słonecznych dni. Brakuje nam energii po długiej i mroźnej zimie. Takim jak ja zmarzluchom potrzeba na tak zwanym przednówku dużo ciepła – dosłownie i w przenośni.

Myślę więc, jak tu pomóc organizmowi, który domaga się witamin i wyraźniejszych smaków. Patrzę przez okno na wciąż korzystające z zimowego karmnika ptaki i cieszę oko moim corocznym przedwiośnianym parapetowym ogródkiem, gdzie zieleni się pietruszka i z cebulki wyrastają łodyżki szczypiorku.

A może by tak poszaleć troszkę i zrobić kulinarną wyprawę do wnętrza cebuli? Potem pory, trochę czosnku, dodatek kolorowej rozgrzewającej papryczki, pietruszka… Będzie kolorowo, smacznie, wyraziście i rozgrzewająco. Cebula zagra rolę główną! W kuchni potrafi ona zdziałać cuda. Ma właściwości wręcz magiczne: to przyprawa i podstawa wielu dań, wzmacniający odporność wróg bakterii, afrodyzjak.

Potrafi wycisnąć łzy z oczu najdzielniejszych mężczyzn, by w chwilę potem wywołać na ich twarzach szczęśliwy uśmiech kulinarnej satysfakcji. Cebula i czosnek, o których nikt nie śmie powiedzieć, że są nijakie, przez wieki uznawane były za rośliny wzmacniające witalność i siłę. Na przedwiośniu jak znalazł. A poza tym – czym byłaby wiosna bez zielonego szczypiorku, nierozłącznie przecież związanego z matką cebulą!

Trochę historii
• Cebula i czosnek pochodzą z Azji. Zanim zawojowały Europę, znali i uważali je za afrodyzjaki już Egipcjanie, Babilończycy, Rzymianie, Grecy i Arabowie.
• Czosnek występuje dziś na całym świecie – znamy ponad 250 jego gatunków.
• Szejk Nefzawi w „Ogrodzie rozkoszy” opisuje pewnego mężczyznę, którego członek utrzymywał się w stanie erekcji przez 30 dni bez przerwy. Cud? Nie, ten szczęśliwiec jadł cebulę!
• W 450 roku p.n.e. Herodot, historyk grecki zajmujący się starożytnym Egiptem, mówił o znakach wewnątrz piramidy Cheopsa w Gizie, wzniesionej około 2560 roku p.n.e. Według niego ściany piramid pokryte są egipskimi hieroglifami, zawierającymi hymn pochwalny odżywczych wartości rzodkiewek, cebuli i czosnku. One bowiem stanowiły codzienne pożywienie robotników wznoszących piramidy. Jak mówią napisy, na powyższe produkty wydano w przeciągu 20 lat, bo tyle trwała budowa – 1600 talentów srebra, czyli równowartość współczesnych dwóch milionów dolarów.
• Czosnek w Egipcie ceniono tak bardzo, że za jego siedmiokilogramową paczkę można było kupić niewolnika.
• 6 dużych główek czosnku odnaleziono w grobowcu egipskiego króla Tut.

Przedwiosenna zupa rozgrzewająca
Na rozgrzanym oleju z pestek winogron lub klarowanym maśle zeszklij drobno pokrojoną dużą cebulę. Dodaj drobno posiekaną ostrą papryczkę chilli, posiekane 3-4 ząbki czosnku, listek laurowy i około łyżki startego imbiru. Całość zalej niewielką ilością bulionu (może być z kostki).

Dodaj pokrojoną w paski zieloną paprykę i pokrojone w grubsze plasterki ziemniaki. Gotuj chwilę, uzupełnij bulionem. Gdy warzywa będą miękkie, można dodać pokrojone liście szpinaku (dobry będzie też mrożony). Dopraw solą, pieprzem i świeżym tymiankiem. Przed podaniem dodaj do zupy trochę śmietany i posyp natką pietruszki. Pyszna i kolorowa!

Zupa z cukinii i czerwonej cebuli
Nieduże cukinie i ładne czerwone cebule pokrój w talarki. Drobno posiekaj 2-3 ząbki czosnku i małą papryczkę chilli. W rondlu rozgrzej nieco oleju i podsmaż cebulę, chilli i czosnek. Dorzuć cukinię, posól i dodaj nieco cukru. Zalej wodą i gotuj, aż cukinia zmięknie. Świetna z dodatkiem ryżu.

Hiszpańska zupa czosnkowa
Główkę czosnku obierz z łupin i posiekaj. Dwie kromki trochę czerstwego chleba żytniego drobno pokrusz. W sporym rondelku podgrzej oliwę z oliwek lub klarowane masło, zeszklij czosnek i dodaj chleb, mieszaj lekko, aż chleb się zrumieni. Wsyp nieco sproszkowanej słodkiej papryki i zalej bulionem. Dwa całe jajka roztrzep trzepaczką, rozprowadź niewielką ilością zupy i wlej do garnka, energicznie mieszając. Zdejmij z ognia, zanim zupa się zagotuje. Dopraw solą, świeżo zmielonym pieprzem lub ostrą papryką. Posyp natką pietruszki.

Konfitura z czerwonej cebuli
Cebule pokrój w talarki i zeszklij na oliwie. Dolej czerwonego wina i soku z czarnej porzeczki (w proporcjach 1 : 1) – płyn powinien przykryć cebulę. Dodaj cukier, goździki, cynamon, odrobinę startej gałki muszkatołowej i nieco soli. Wymieszaj i duś bez przykrycia, aż płyn odparuje. Na koniec wlej nieco soku wyciśniętego z cytryny i ewentualnie dopraw do smaku solą lub cukrem. Znakomita do pieczonej kaczki lub pasztetu