Krąg

Zakorzenił się zwyczaj wyznaczania kręgu, począwszy od wschodu, następnie zgodnie z ruchem zegara przez południe na zachód do północy i z powrotem na wschód – zgodnie ze sposobem poruszania się Słońca (…) Jest to ruch naturalny, zgodny z prawami natury. Dlatego działa, odkąd sięga ludzka pamięć. Również, jeśli w to nie wierzycie.

Ansha, Rytuały magiczne na każdą sytuację życiową...

Obraz czarownika czy czarownicy wyrysowujących na ziemi koło znany jest chyba wszystkim, nie tylko osobom interesującym się magią. Przede wszystkim złączone ze sobą początek i koniec kręgu symbolizują jedność, wieczność, doskonałość i absolut, czas i nieskończoność. Plastycznym wyobrażeniem tego jest wąż zjadający własny ogon. W wielu religiach krąg wiązany jest z Bogiem lub z najwyższym stopniem duchowego rozwoju. W buddyzmie zen jego znaczenie łączy się z oświeceniem i harmonią sił duchowych. W symbolice chrześcijańskiej wskazuje na różne stopnie stworzenia i hierarchie duchowe, a trzy połączone ze sobą kręgi to obraz Trójcy Świętej. Kabalistyczne przedstawienie kręgu wpisanego w kwadrat symbolizuje iskrę ognia Bożego płonącą w materii.

W Biblii koło pojawia się w wielu wizjach Boga i wieczności – w Księdze Daniela płonące koła otaczają głowę Boga, u Ezechiela zaś koła z oczami, równocześnie toczące się i nieruchome, wskazują na boską wszechmoc. Krąg i koło są również wpisane w symbolikę kosmiczną. U różokrzyżowców koło było obrazem całego kosmosu, poddanego ciągłym cyklom odnowy. Innym kosmicznym wyobrażeniem kolistym jest Zodiak. Nazwa ta oznacza podzieloną na 12 sektorów – znaków Zodiaku – ekliptykę, czyli koło, po którym pozornie porusza się słońce w cyklu rocznym. W większości kultur koło – zwłaszcza koło ze szprychami – jest symbolem solarnym, plastycznym wyobrażeniem słońca. Solarne znaczenie ma też popularna w ornamentyce, zwłaszcza wschodniej, rozeta.

Koło to krąg w ruchu, dlatego zawiera w sobie znaczenie przemiany i przemijalności, ale też rozwoju. Bardzo duże znaczenie symboliczne ma ruch okrężny. Spotykany jest w rytuałach wielu religii – w chrześcijaństwie procesje okrążają świątynię, granice parafii czy wiejskie pola, muzułmanie chodzą dookoła świętego kamienia z Kaaby w Mekce, buddyści dookoła stupy, kapłan judaistyczny dookoła ołtarza. Ruch w prawą stronę kojarzony jest z życiem, wzrostem, przyszłością, męskością i siłą – wykorzystuje się go w rytuałach, które mają spowodować zmianę obecnej sytuacji, rozwój. Z kolei ruch w lewo niesie znaczenia związane z przeszłością, cofaniem, śmiercią, kobiecością. Stosuje się go, gdy chce się powrócić do dawnego stanu, zatrzymać jakiś proces czy pożądaną sytuację.

Znaczenie kręgu w magii wiąże się też z tym, że jest on kojarzony z granicą, może zatem symbolicznie oddzielać dwa światy, ale i to, co święte, od tego, co nieczyste. Gdy mag zakreśla wokół siebie magiczny krąg, buduje tym samym granicę między światem a zaświatami, dzięki której jest chroniony przed złymi mocami – z kolei przywołany z piekieł demon, zamknięty w magicznym kręgu, nie może wydostać się i zaszkodzić przywołującym go osobom. W krąg wpisywany jest też inny znak o ochronnej (choć nie tylko) symbolice – pentagram, czyli gwiazda pięcioramienna, rysowana jednym ruchem ręki. Rysowanie kręgu pojawia się też w magii leczniczej – nakreślający go znachor przenosi symbolicznie pacjenta i siebie w przestrzeń sakralną, gdzie nie ma zła i chorób.

Ochronna moc kręgu przechodzi na przedmioty o podobnym kształcie – pierścienie, pasy, korony. Do dziś talizmany i amulety przyjmują zazwyczaj formę kolistą, wystarczy zapoznać się z ofertą sklepów ezoterycznych, proponujących na przykład Magiczny Krąg Kleopatry czy Magiczny Krąg Michała Anioła. A jeśli komuś żal pieniędzy, może użyć odpowiednika spotykanego współcześnie na wsiach białoruskich – agrafki wpiętej w ubranie. Zapięcie agrafki jest symbolicznym domknięciem kręgu magicznego.


Zuzanna Grębecka